maart 28, 2022

Claire’s favoriete boeken over zwangerschap, de bevalling en het ouderschap

Boeken over het ouderschap, het is een soort jungle aan informatie en ervaringen. Hoewel sommigen ons adviseerden om van tevoren juist niets van dit alles te lezen en op je eigen gevoel te vertrouwen hebben we allebei toch een flink aantal boeken gelezen.

Jelle las over het vaderschap, de voorbereidingen en opvoeding en ik over de zwangerschap, bevalling en het ouderschap in het algemeen.

Inhoud

Laatste update — 24 juni 2023

Ik heb dit artikel met opzet pas na mijn bevalling geschreven om beter te kunnen reflecteren op alles wat ik heb gelezen en wat me niet alleen in de zwangerschap heeft geholpen, maar ook tijdens de bevalling en daarna.

Mijn bevallingsverhaal

Om je een idee te geven van mijn zwangerschap, het was een intense periode, met ook veel mooie momenten. Ik was vanaf 6 weken bijna non-stop misselijk tot 12 weken, ik werd met 13 weken zwangerschap geopereerd aan twee gedraaide eierstokken, met 40 weken nam ik afscheid van mijn vader en met 42+2 weken werd Lou geboren. Omdat ik ruim twee weken overtijd was (waarschijnlijk mede door de gebeurtenissen rondom mijn vader) ben ik uiteindelijk in het ziekenhuis bevallen en die ervaring was fijner dan ik had verwacht.

Mijn ideale bevalling was thuis in een bevalbad, maar het werd een ziekenhuisbevalling (met een bevalbad waar ik tien minuten in heb gezeten) op de meest standaard manier. Alles wat ik niet wilde en toch kijk ik er mooi en tevreden op terug. Het was precies wat er op dat moment nodig was, de omstandigheden waren er namelijk niet naar om thuis te bevallen.

De bevalling is natuurlijk op gang gekomen nadat ik werd ingeleid met een ballonkatheter (de avond voor de bevalling) en de volgende ochtend werden mijn vliezen gebroken. Lou had in het vruchtwater gepoept. De ontsluitingsfase ging snel, 5,5 uur en de uitdrijvingsfase duurde 1,5 uur. Door een onregelmatige hartslag van Lou is ze uiteindelijk met de vacuümpomp ter wereld gekomen en kreeg ik een knip. Ze had de navelstreng om haar nek.

Ondanks al deze heftigheid tijdens die 9 maanden heb ik me nooit eerder zo krachtig gevoeld, ook tijdens de bevalling. Het voelt bijna vreemd als ik dit schrijf en toch heb ik het zo ervaren, naast intens verdriet. De kracht en het vertrouwen hebben mij erdoorheen geholpen, maar dus ook de boeken hebben daar aan bijgedragen.

Ik deel de boeken op volgorde waarin ik ze heb gelezen, met mijn mooiste highlights en persoonlijke ervaringen.

1. Vrije geboorte – Anna Myrte Korteweg

Een boek over het behouden van je autonomie in de voorbereiding op een positieve bevalervaring en bewustwording van de keuzes die je hebt.

Van deskundigen die boven jou als patiënt staan, worden zorgverleners steeds meer een soort coaches die naast jou als mens staan.

Het viel ons op dat bij het bespreken van onze bevalwensen in het ziekenhuis er echt de tijd werd genomen. Daardoor wist iedereen wat onze voorkeuren waren en werd daarnaar gehandeld met steeds goede uitleg. Tot het moment dat het echt medisch werd en er haast gemaakt moest worden, heb ik echt die rust gevoeld en kregen we de tijd.

‘Het gaat er bij de bevalling om dat je zoveel mogelijk naar binnen gaat,’ vertelt vroedvrouw Laura. ‘Anders kom je niet in ‘labourland’, die staat van zijn waarin je helemaal één bent met het baren en je je niets meer aantrekt van de omgeving. Door je tijdens de bevalling helemaal over te geven aan de kracht van de natuur, gaat de deur naar je eigen kracht open. Dat lukt alleen als je je angsten onder ogen hebt gezien en losgelaten.'

Ik had van tevoren verhalen van andere vrouwen gelezen en gehoord. Bijna allemaal vertelden ze me dat bevallen een oergevoel is. Nu ik het zelf heb meegemaakt kan ik dat alleen maar beamen. Het is wonderlijk hoe je lijf het op een gegeven moment totaal overneemt. Als een soort wervelwind gaat het recht op z'n doel af: het geboren laten worden van een kind.

‘Als je kiest voor het ziekenhuis, dan is het aan te raden om je zo goed mogelijk voor te bereiden. Overleg van tevoren wat je wensen zijn en zet ze op papier, zo’n plan kan ook bij een ongeplande ziekenhuisbevalling van grote hulp zijn. Je kunt bijvoorbeeld verzoeken om de harttonen niet (of niet voortdurend) te laten monitoren, om bij de baby geen schedelelectrode aan te laten brengen (een harttonenmeter die met een minuscuulschroefje in de hoofdhuid wordt aangebracht).'

Dit was iets wat ik eerst niet wist, dat de schedelelectrode met een klein schroefje in de huid wordt gedraaid. Ik was heel stellig dat ik dat absoluut niet wilde. Ik gaf er mijn bevalbad voor op, omdat de CTG niet goed werkte onder water en het alleen kon met een schedelelectrode. Uiteindelijk, door de onregelmatige hartslag van Lou ontkwam ik er toch niet aan. Dat onze eigen verloskundige bij ons was, gaf vertrouwen in het maken van dit soort keuzes.

‘Spaar je krachten en laat niet te veel mensen toe in je intieme sfeer. Deze eerste periode met je baby is heilig. Nu is de tijd om elkaar te leren kennen, om te wennen, om verliefd op elkaar te worden. Ze gaan je kindje echt nog wel een keer zien. Er is geen haast.'

Mijn ultieme tip, neem minimaal de eerste week zelf de tijd om aan je kind te wennen, je hebt echt tijd nodig om even te landen. Het eerste bezoek kwam na drie dagen. Wij lieten alleen onze inner circle toe (ouders, broers, schoonzussen en nichtje). Vrienden brachten eten – dat is trouwens ook echt een aanrader – en kwamen later langs.

2. Het boek waarvan je wilde dat je ouders het hadden gelezen – Philippa Perry

Over dit boek schreef ik al in mijn conscious curated newsletter. Het stond al tijden op m'n to-read-list en ik wilde het pas lezen als ik zelf ooit een kindje zou krijgen. Wat. Een. Boek. Ik maakte de meeste highlights ooit en de drie mooiste deel ik met je.

Het cliché is waar: ‘Kinderen doen niet wat we zeggen, maar doen wat wij doen.'

Hoewel ik denk dat dit vooral van toepassing is als ze baby af zijn, geloof ik tegelijkertijd ook dat baby's (onbewust) al vroeger naar jouw handelingen kijken dan wij misschien denken. Ze zijn vooral volgend in hetgeen jij doet en dus zijn onze handelingen bepalend voor hoe ze zich gedragen. Wij zijn een spiegel voor hen en zij een spiegel voor ons.

‘Wat […] in de weg kan gaan zitten, is wat we zelf hebben meegekregen als baby of kind. Als we niet stilstaan bij hoe we zelf zijn opgevoed, met alle gevolgen van dien, zal het verleden ons blijven achtervolgen. […] Het is in mijn ogen noodzakelijk ons bewuster te worden van dat ongemak om meer inzicht te krijgen in hoe we kunnen vermijden dat we het doorgeven.'

Meer dan ooit voelde ik de behoefte om iets te doen met mijn verleden voordat Lou geboren zou worden. Ik heb een fijne opvoeding gehad en toch kon ik op sommige momenten emotioneel reageren op mijn relatie met mijn ouders. Ik kon er zelf lastig de vinger op leggen hoe dat kwam. Ik ging daarover in gesprek met een spiritueel coach waardoor ik voor mezelf helder kreeg waar die emoties vandaan kwamen. Sindsdien zijn die heftige emoties er niet meer.

Ik ben nog altijd blij dat ik hier iets mee heb gedaan en misschien nog wel het meest dat ik het daarna met m'n ouders heb besproken. Dat werd een mooi en open gesprek. Nu mijn vader er niet meer is, ben ik mezelf dankbaar dat ik daar op dat moment prioriteit aan heb gegeven.

Alle ouders maken vergissingen, maar dat weer rechtzetten weegt zwaarder dan de vergissing. – Philippa Perry

Het is nooit te laat. Het bewijs dat niemand perfect is en dat je altijd de mogelijkheid hebt om ergens op terug te komen. Daar is in sommige gevallen wel moed voor nodig. Het geeft mij in ieder geval rust om te weten dat we zullen opvoeden met de beste intenties, maar dat ook wij vergissingen zullen maken.

3. Mijn reis naar binnen – Anna Myrte Korteweg

Een boek over hoe je kunt meebewegen met wat jouw zwangerschap van je vraagt en hoe je de juiste omstandigheden kunt creëren voor een vrije geboorte, thuis of in het ziekenhuis. Bij een vrije geboorte ligt alle focus op het faciliteren van het geboorteproces in plaats van het beheersen.

Het is bijna onmogelijk om hier maar een paar highlights uit te pakken, het liefst zou ik ze allemaal met je delen.

Hoe je in het leven staat, zo zul je waarschijnlijk ook bevallen. – Anna Myrte Korteweg

Dit hoorde ik vanuit verschillende hoeken voorbij komen en het intrigeerde me. Ik vroeg me dan ook af hoe dat er in mijn geval uit zou zien. Overgave (aan dat wat ik eigenlijk niet wilde) in combinatie met vertrouwen op mijn eigen kracht en intuïtie, zo zou ik mijn bevalling omschrijven.

‘Als je al tijdens de zwangerschap ontspannen en vol vertrouwen bent, dan begin je de bevalling ontspannen en vol vertrouwen. De sfeer tijdens de geboorte vloeit logisch voort uit de sfeer tijdens de zwangerschap.'

Dit heb ik ook echt zo ervaren. Ik voelde me tijdens de zwangerschap rustig en krachtig tegelijk. Vertrouwend op dat mijn lichaam hiervoor gemaakt is en miljarden vrouwen me zijn voorgegaan.

‘Wees goed voor jezelf als de dingen anders gaan dan je wilde of hoopte. En stel jezelf de vraag wat je nodig hebt om dit onvermijdelijke te aanvaarden. Berusting geeft ruimte.'[…] ‘Gun jezelf de tijd om terug te veren, ook als het minder snel gaat dan je misschien zou willen.'

Ik had mezelf voorgenomen om na de bevalling minimaal 40 dagen rust te houden en dat is gelukt. Maar waarom heeft niemand mij verteld dat het herstel pittig kan zijn? Je hoort er van tevoren bijna niemand over en dat mag wat mij betreft wel anders. Iemand zei laatst terecht ‘Wil je het eigenlijk wel weten?’. Fair point. ⁠Weer een les in mezelf overgeven aan de situatie en rust houden, terwijl mijn hoofd alweer van alles wil.

Niets is dus wat het lijkt. Andere vrouwen drukken me op het hart dat het echt goed komt en daar vertrouw ik dan maar op. Ook na de bevalling blijkt overgave nog een belangrijk onderdeel van het proces te zijn in mijn geval. Niet altijd makkelijk, maar wel het enige juiste en onderweg genieten, want het was het allemaal waard.

4. Mama'en – Nina Pierson

Een boek wat je in chronologische volgorde kunt lezen, maar zeker ook een fijn boek om thema's in op te zoeken. Nina haalt alle aspecten van de zwangerschap, geboorte en kraamtijd aan samen met persoonlijke verhalen gecombineerd met haar ultieme tips.

De podcast serie die ze maakte naar aanleiding van dit boek is trouwens ook een tip, mijn favoriete aflevering is die met Anna Verwaal waarin ze duidelijk maakt hoe bewust een kind de zwangerschap en de geboorte meemaakt en dat wat je als moeder doet, voelt en ervaart invloed heeft. Vooral het stuk over dat de bevalling een spiegel is voor jezelf raakte mij.

Dankzij deze podcast vonden we ook onze holistische verloskundige. Een aanrader omdat er meer tijd en ruimte is dan bij een reguliere verloskundigenpraktijk en je steeds dezelfde verloskundige hebt. Daar betaal je extra voor, maar dat vonden wij het meer dan waard. Als je uiteindelijk in het ziekenhuis bevalt is je verloskundige toch bij je als doula.

5. Groots – Marly van Leysen

Dit boek las ik in de laatste weken van mijn zwangerschap en het heeft me vooral nog meer laten zien dat je op je eigen kracht kunt vertrouwen en dat het daarvoor nodig is dat je jezelf goed kent, de verbinding met jezelf sterk is en dat je weet wat je belangrijk vindt. De volgende highlight staat voor mij bijna symbool voor mijn zwangerschap nu ik hem terug lees:

‘Overgave is de eis loslaten dat dingen op jouw manier, op jouw tijd moeten gebeuren. Dat betekent de echte ervaring toelaten. Dingen lopen ook zoals ze lopen en vaak niet voor niets. […] Overgave gaat dus over het leven toelaten en te vertrouwen op de flow. Eigenlijk is dit een heel natuurlijke manier van in het leven staan. Je laat het leven wat meer ontvouwen. Daarbij kun je vertrouwen op je eigen gevoel. je eigen intuïtie en je eigen beslissingen. Ook als je het nog niet allemaal precies weet. Misschien wel juist als je het allemaal niet weet. Want als je het niet allemaal hoeft te weten, laat je je vaker leiden door een grotere wijsheid.'

Ik geloof net als Marly van Leysen dat de dingen gaan zoals ze moeten gaan. Zo heb ik ook de hele zwangerschap tegen het ziekenhuis aangekeken, ‘Als het nodig is dan is het wat het is en dan is het de plek waar ik moet zijn'. Toen duidelijk werd dat ik in het ziekenhuis zou bevallen besloot ik om mijn innerlijke kracht — en die voelde bij mij sterk — mee te nemen, daar had ik namelijk wel invloed op.

Net als het vertrouwen dat Lou pas na de afscheidsdienst zou komen, ik voelde het aan alles. Al was dat soms lastig uit te leggen aan mijn omgeving, die vooral hoopten dat Jelle en ik nog overal bij konden zijn. Dat doet me ook denken aan deze quote uit ‘Vrije geboorte':

Het is nu eenmaal een feit dat de natuur ervoor zorgt dat aanstaande moeders de bevalling in stresssituaties uitstellen tot een veiliger moment.

Ik was sowieso van de overtuiging dat ze zich zou aandienen wanneer ze er klaar voor was. Ze bleek uiteindelijk een zetje nodig te hebben omdat de tijd begon te dringen, maar eerder was ze er in ieder geval niet klaar voor. Ik ben nog altijd blij dat we het de tijd hebben gegeven om het die laatste week nog de kans te geven om het natuurlijk op gang te laten komen en dat ik me niet heb laten opjagen. Onze verloskundige gaf ons daarin ook alle ruimte.

‘Je cocon ingaan is een natuurlijk proces dat al in de laatste maanden van je zwangerschap start. Langzaamaan wordt alles minder belangrijk. […] Het is een effectief proces waarin je je steeds meer begint af te zonderen en intern voor te bereiden om zo min mogelijk ruis op de lijn te hebben. Je wereld wordt hierdoor klein, maar de kracht van die laatste weken is groot.

Dit heb ik sterk gevoeld, bijna als een soort stilte voor de storm en eerder dan ik van tevoren had gedacht.

Ik las in totaal tien boeken, de vijf boeken hierboven zijn mijn favorieten, hieronder deel ik de andere boeken die ik heb gelezen.

De eerste 1000 dagen – Tessa Roseboom

Het eerste boek dat ik ben gaan lezen, als reactie op de Mama'en podcast aflevering waarin auteur Tessa Roseboom werd geïnterviewd over het belang van een goede start meegeven aan je kindje.

Het is een dun wetenschappelijk boekje waarin je leest hoe we in de eerste duizend dagen, vanaf de bevruchting tot de tweede verjaardag, worden gevormd tot wie we zijn. De invloeden in deze periode zijn bepalend voor de rest van ons leven. Het blijft wonderlijk dat een lichaam precies weet wat het moet doen om te kunnen groeien. Ze geeft ook inzicht in hoe onze levensstijl van invloed is op de ontwikkeling van een kind.

Buskruit met muisjes – Nina Veeneman-Dietz, Noor Schutte-Kerckhoff, Marieke Wigmans-Bremers

Een gevalletje don't judge a book by it's cover. Ik kreeg dit boek van een vriendin die al een kindje heeft — thanks Eef. Ze had het vooral als naslag gebruikt en vond het een echte aanrader. Mee eens, een praktisch boek dat alles bespreekt rondom het krijgen van een kind. Yes, ook de minder leuke zaken en daar hebben ze dan weer mooie natuurlijke tips voor. Zoals het gebruik van witte koolbladeren bij stuwing of een beginnende borstontsteking. Het waren voor mij life savers.

Wij besloten te voeden op verzoek maar de voedingsschema's in dit boeken geven je in in ieder geval een idee hoeveel een baby drinkt en hoe je de nachtvoedingen goed kunt afbouwen. Voordat ik zwanger werd had ik geen idee, – hoe vaak drinkt een baby eigenlijk? – net als met een heleboel andere thema's en voor je het weet zit je er midden in.

De melkfabriek – Sophie van den Enk, Eva Munnik

Ze beschrijft het boek zelf als ‘een boek met zowel humor, relativering als respect voor de fles'. Bij mij liep de borstvoeding vanaf het begin goed en ik las het vooral als een soort verdieping. Ik kan me voorstellen dat als de borstvoeding in het begin moeilijk loopt, je veel kunt hebben aan de ervaringen van verschillende vrouwen. Niets blijft onbesproken in dit boek. Naast dat ze pro borstvoeding is breekt ze ook een lans voor vrouwen die om wat voor reden dan ook voor flesvoeding gaan.

Tot slot nog twee boeken over zwangerschap met humor die lekker weglezen; ‘Krijg nou tieten' van Claudia de Breij en ‘Help! Ik heb mijn vrouw zwanger gemaakt'. Lekker relativerend tussen al die serieuze praat door.

Dit artikel bevat affiliate links. Wanneer je iets koopt via zo'n link krijgen wij daar een commissie van #onlybuyitwhenyouneedit. Een directe manier om ons te steunen en de website up-to-date te houden. Onze website draait op 100% Nederlandse windenergie en wordt gehost door TransIP. Om ons website verkeer in te zien maken we gebruik van Fathom Analytics, die jouw privacy respecteert en geen cookies gebruikt.