juni 2, 2019

De 3 beste boeken over duurzaamheid die ik heb gelezen

Ben je op zoek naar een goed boek over duurzaamheid? In dit artikel deel ik de 3 beste boeken over duurzaamheid met je die ik heb gelezen + mijn grootste twee lessen uit elk boek.

Inhoud

                              Laatste update — 24 juni 2023

    1. ‘Hoe gaan we dit uitleggen' van Jelmer Mommers

    Een boek dat ik iedereen cadeau wil geven. Jelmer Mommers van de Correspondent heeft een heel compleet boek geschreven over klimaatverandering. Het is compleet omdat hij duidelijk de geschiedenis van klimaatverandering beschrijft en hoe onze mensheid steeds meer de natuur is gaan vergeten. Daarnaast beschrijft hij glashelder hoe het nou écht zit met de broeikasgassen en de opwarming van de aarde, maar ook wat we daar vervolgens aan kunnen doen.

    Twee grootste lessen uit het boek

    1. Door alle gassen (CO2, lachgas, methaan etc.) die wij dagelijks in extreem grote getalen in onze dampkring terecht laten komen, warmt onze aarde op.

    Stel: je vult twee kokertjes met lucht. Één met buitenlucht en één met pure CO2. Je zet ze vervolgens allebei in de zon. Je zult voelen dat de koker met CO2 veel warmer wordt. Dit is een heel simpel voorbeeld van wat er aan de hand is in onze dampkring. Het is geen theorie maar natuurkunde.

    Om je een gevoel van de schaal te geven: mensen dumpen nu jaarlijks ongeveer 41 miljard ton CO2 in de atmosfeer. Alleen al dat gewicht is bijna onvoorstelbaar. Eén ton is duizend kilogram. Er is geen object op aarde te vinden dat 41 miljard ton weegt. Als je alle 8 miljoen personenauto’s in Nederland op een weegschaal zou zetten, zouden ze samen nog maar 0,01 miljard ton wegen. Elk jaar blazen we dus een ondenkbaar zwaar object de lucht in, in de vorm van triljoenen moleculen CO2. We bereiken dit immense volume doordat overal waar fossiele brandstoffen worden verbrand CO2 opstijgt: het komt uit schoorstenen en auto’s, uit fabrieken en vliegtuigen, uit elektriciteitscentrales en containerschepen. Driekwart van alle uitstoot is hiervan het gevolg.

    Door het boek leerde ik ook dat lachgas en methaan deel uitmaken van deze gas-cocktail die we in de atmosfeer blazen. Lachgas (door kunstmest) en methaan zijn nog venijniger dan CO2.

    2. De gevolgen als we niks doen zijn catastrofaal, maar we kunnen wél degelijk iets doen.

    Jelmer schrijft over de verschrikkelijke gevolgen als we niets doen — je krijgt er een rotgevoel van in je buik en wil in de foetushouding in het hoekje van de kamer gaan liggen. Het gaf me dus een rotgevoel maar het is goed dat hij in zijn boek hiermee begint. Het is de realiteit waar we mee moeten dealen voor de toekomst. Het gaf me nog een grotere drive om nog meer te willen doen voor deze aarde. De verandering die hij verder in het boek beschrijft en die dus wel degelijk mogelijk is. Volgens Jelmer is het niet te laat. Nog niet.

    Mijn top highlight uit het boek:

    “Toekomstscenario 2: Bossen

    Jaar: 2050
    Land: Nederland
    Wereldwijde opwarming sinds de industriële revolutie: 1,6 graden

    Je kunt de gevolgen van de Great Turn op steeds meer plekken zien. De stad is geen betonnen jungle meer. Overal zijn groene daken aangelegd die CO2 en regenwater opslaan en de omgeving koelen, in de parken leven meer verschillende planten en dieren dan ooit. Nu de landbouw gifvrij is, komen weidevogels als de grutto terug.

    De omwenteling begon toen steeds meer overheden in de jaren twintig belasting gingen heffen op CO2-uitstoot en de opbrengsten investeerden in duurzame technologie. De groene industrieën die opbloeiden, hebben wereldwijd miljoenen nieuwe banen opgeleverd en de economie een forse impuls gegeven. We produceren nu schone energie, we eten duurzaam verbouwd voedsel en bijna al onze spullen zijn onderdeel van een kringloop. De omwenteling had wel een forse ecologische prijs: landen zoals Bolivia en de Democratische Republiek Congo hebben de afgelopen decennia hun vervuilende mijnbouw uitgebreid om voldoende grondstoffen voor windmolens, batterijen en moderne stroomnetten te produceren. Maar nu we de recycling van onze materialen beter op orde hebben, worden er steeds vaker mijnen gesloten. Het definitieve einde van de lange plundering is in zicht.

    De opwarming is gestopt, al is het de afgelopen decennia wel warmer geworden – een deel van de schade was onvermijdelijk door de nog rondzwevende CO2-uitstoot van de vorige generaties. Ondanks de omwenteling zijn er de afgelopen decennia daardoor wereldwijd duizenden slachtoffers gevallen als gevolg van hitte, droogte en andere klimaatverstoringen. Maar het klimaatfonds waar alle landen naar rato van hun nationale inkomen aan bijdragen heeft de pijn in de zwaarst getroffen gebieden wel verzacht, en de onderlinge samenwerkingsverbanden van de nationale Herstelministeries werpen hun vruchten af: gemeenschappelijke bosbouwprojecten leveren voor iedereen tastbare voordelen op. Veel geld dat vroeger naar defensie ging, gaat nu naar wederopbouw en natuurbescherming. De miljoenen nieuwe bomen die in de jaren twintig zijn aangeplant, vormen nu bossen die koolstof vasthouden en voor verkoeling zorgen tijdens de warme zomers. Het is, ondanks alles, een hoopvolle tijd om in te leven. Het vertrouwen in de toekomst is terug”.

    2. ‘De Verborgen impact' van Babette Porcelijn

    Nog zo'n boek dat ik iedereen cadeau wil geven. Als duurzaam leven in het nieuws is gaat het vaak over de verwarming een graadje lager of korter douchen. Dit soort voorbeelden gaan over de impact die we direct om ons heen zien. ‘De Verborgen impact' gaat over de impact die we nou juist niet zien. Het staat vol met berekeningen en duidelijke illustraties en is één van mijn bijbels op het gebied van duurzaamheid.

    Twee grootste lessen uit het boek

    1. De Verborgen impact top 10

    Babette Porcelijn heeft voor het boek uitgezocht wat de meeste (verborgen) impact heeft op onze planeet. Dit is de verborgen impact top 10:

    1. Spullen
    2. Vlees
    3. Wonen
    4. Auto
    5. Plantaardig, vis & drinken
    6. Vliegen
    7. Kleding & textiel
    8. Zuivel & eieren
    9. Badkamer
    10. OV

    2. De zestien grootste containerschepen zijn even vervuilend als álle auto’s in de wereld bij elkaar. Laat dat maar eens even bezinken. Ik zou 1.000 bomen moeten planten om mijn retourtje naar Bali te compenseren en er zit 15.000 liter water verborgen in 1 kilo rundvlees.

    Dankzij Babette Porcelijn weet ik nu dat de MacBook waarop ik dit typ al een enorme vervuiler is geweest toen hij werd gemaakt. In mijn laptop zit koper en goud en voor het delven van die materialen worden er allerlei giftige stoffen gebruikt. En toen mijn MacBook klaar was, moest hij vervolgens naar hier worden verscheept vanuit China, en dat is nogal een eind.

    Het boek van Babette staat vol met feiten en berekeningen. Het maakt alles heel helder en opent een wereld die voor ons totaal onbekend is. Door het boek van Babette ontdekte ik dat minimalisme eigenlijk heel duurzaam is. Dat als je minder en bewuster koopt, dat je dan ook beter voor deze wereld zorgt.

    3. ‘Drawdown' van Paul Hawken

    Harm Edens vertelde mij over dit boek tijdens de podcast. Samen met het boek ‘Drawdown' werd ‘Verlangen naar minder' vervolgens genomineerd voor ‘YouBeDo Purpose boek van het jaar 2019′. ‘Drawdown' won, terecht.

    Drawdown is een samengestelde lijst van de 100 meest effectieve manieren om CO2 terug te dringen tot 2050. Het is hét hoopvolle boek dat we nodig hebben om te geloven in een groene toekomst en geeft ons handvaten om daar zelf mee aan de slag te gaan.

    Twee grootste lessen uit het boek

    1. Koelmiddelen zijn de grootste vervuilers.

    Tot mijn grote verbazing stonden koelmiddelen op nummer 1 in het boek. Airco’s maken gebruik van chemische of natuurlijke koelmiddelen. De chemische koelmiddelen stoten HFK’s uit en die zorgen – net als CO2 – voor opwarming van de aarde. Het vervelende is dat hoe meer de aarde opwarmt, hoe sneller we de airco’s aanzetten want dan weer zorgt voor meer opwarming. Een negatieve cyclus die we mondiaal snel moeten gaan doorbreken.

    De challenge is om chemische koelmiddelen om te zetten naar natuurlijke. Deze verandering is niet de meest goedkope optie, maar meer ervaring en onderzoek binnen dit thema is essentieel voor de toekomst van onze aarde en het aanpakken van de nummer één op de lijst. Het kan een reductie van 90 gigaton CO2 opleveren. Wat is 90 gigaton? Dat zijn 36 miljoen Olympische zwembaden vol met CO2.

    2. Onderwijs voor meisjes op nummer 6

    Nummer 6 in de lijst vond ik zeer opmerkelijk maar ook logisch. Vrouwen die meer onderwijs hebben genoten, hebben minder en gezondere kinderen en zorgen goed voor voor hun reproductieve gezondheid.

    Toen ik Marjan Minnesma in de podcast ‘Het groene hart van' vroeg of ze fan was van dit boek zei ze dat het goed is dat dit soort boeken worden gepubliceerd. Ze zei ook dat sommige oplossingen voor Nederland (en voor de tijd die we hebben) niet urgent zijn. Dit is er één van. Het is een structurele oplossing die lang duurt (zoveel tijd hebben we niet) en die vooral op mondiaal niveau telt.

    Mijn top highlight uit het boek:

    “Wanneer we fossiele brandstoffen verbranden (kolen, olie en aardgas), cement produceren, vruchtbare bodems omploegen en bossen vernietigen, zorgen we ervoor dat CO2 in de lucht terecht komt, waardoor warmte door de atmosfeer wordt vastgehouden. Onze veestapel, rijstvelden, stortplaatsen en gaswinningslocaties stoten methaan uit, wat de planeet nog verder opwarmt. Andere broeikasgassen, inclusief lachgas en gefluoreerde gassen, ontsnappen aan onze landbouwgronden, industriegebieden, koelsystemen en stedelijke gebieden, en voegen zich bij de broeikasgasmix. Het is goed om in gedachten te houden dat klimaatverandering vele bronnen kent, zoals energieproductie, landbouw, bosbouw, cementproductie en chemische industrie; de oplossing moet dan ook gevonden worden in die bronnen over de hele breedte”.

    Dit artikel bevat affiliate links. Wanneer je iets koopt via zo'n link krijgen wij daar een commissie van. Een directe manier om ons te supporten en de website up-to-date te houden #onlybuyitwhenyouneedit. Onze website draait op 100% hernieuwbare energie via mijn.host. Om ons website verkeer in te zien maken we gebruik van Fathom Analytics, die jouw privacy respecteert en geen cookies gebruikt.

    Onze zoektocht naar persoonlijke groei, minimalisme en duurzaamheid. Jouw guide naar een bewust en duurzaam leven. Join Claire's conscious curated newsletter.

    Met een hoofd vol zorgen vertrok ik in 2011 voor een reis naar Brazilië en las daar het boek 'Denk groot & word rijk’ van Napoleon Hill. Het boek en de reis veranderden mijn leven compleet. Terug in Nederland ging ik bloggen om net als Napoleon Hill anderen te helpen en te inspireren. In 2018 schreef ik het boek ‘Verlangen naar minder' (15.000+ exemplaren verkocht) over mijn zoektocht naar een bewuster en duurzamer leven. Naar aanleiding van het boek geef ik ook lezingen.