januari 8, 2018

De Marie Kondo methode: voor altijd opgeruimd

Ben je benieuwd naar het verhaal achter de beroemde Japanse opruimgoeroe Marie Kondo? In dit artikel deel ik het met je + mijn laatste stappen naar 99 spullen. Spoiler: Marie hielp mij daar enorm bij.

Inhoud

Laatste update — 24 juni 2023

De auto van mijn vader was één grote zooi. Blikjes, zand en overal plastic. Toen ik een vakantieliefde wilde opzoeken in Denemarken maakte ik de auto schoon. Eerst stofzuigen en uit het dashboardkastje halen wat ik niet nodig had. Ik organiseerde alles wat er overbleef. Al met al een half uur werk, bam! Dát gevoel. Dat ken jij ook, weet ik zeker.

Dat gevoel van de schone en geordende ruimte. Een ruimte met dat om je heen wat je écht gebruikt. Ik startte de navigatie en ging rijden. Muziek aan en gaan! Gelukkig en opgeruimd de Duitse snelweg op.

Die auto was een half uur werk. Maar wat als je een huis vol met spullen hebt en de chaos te groot is? Je niet weet waar je moet beginnen en de kracht er niet voor hebt? Dan is daar de opruimcoach. Iemand die bij jou thuis komt en je gaat helpen met opruimen.

De Japanse cultuur

In Nederland hebben we Hermance Hora Siccama en in Japan Marie Kondo. Japan, het land waar ik altijd zo graag heen wilde. Gefascineerd door de verhalen van Steve Jobs, ook een minimalist. Toen het eindelijk zover was en ik écht in Japan rondliep zag ik het pas: deze mensen zijn veel meer bezig met schoonmaken en opruimen dan wij. Mijn oog viel op een mannetje van de gemeente die op zijn knieën onkruid plukte tussen de stenen. Iets wat je in Nederland nooit zou zien.

Dienstbaarheid en orde is in Japan belangrijk, dus ook ruimtes en spullen overzichtelijk houden. De dienstbaarheid en zoeken naar schoonheid is in mijn ogen ook het succes van Marie Kondo: het verschil tussen onze culturen.

In Japan doe je je schoenen uit voordat je bij iemand naar binnengaat. Waarom? Omdat ze de rommel van buiten niet binnen willen. Zo viel ons oog op stoelen met sokjes om de stoelpoten. We werden aangekeken als we onze sushi bento box op straat opaten, eten doe je namelijk binnen. Net als het weggooien van je afval, dus op straat geen prullenbak te bekennen.

Als ik aan Japan denk dan denk ik aan kalme en geduldige mensen. Aan mensen die het woord ‘nee’ niet kunnen zeggen (je denkt misschien dat ik een grapje maak, maar het is echt zo). Ik denk aan patronen en regels die gevolgd worden tot in de perfectie, denk aan hoe sushi gemaakt wordt.

Dit gaat ver terug in de Japanse historie want het werd geleerd aan ‘de samurai’ van vroeger:

• Het vaststellen van regels en patronen die ‘kata’ worden genoemd
• Het herhalen van de ‘kata’ voor jarenlang.
• Zoeken naar schoonheid en perfectie in de ‘kata.’

Als je de Shinkansen (Japanse spoorwegen) vergelijkt met de NS dan komt die laatste er bekaaid vanaf. De gemiddelde vertraging van de Shinkansen in de afgelopen 20 jaar is 18 seconden. Een mooi staaltje ‘kata’.

Japan en Nederland: de verschillen

Opruimen en orde zit meer in de Japanse dan in de Nederlandse cultuur. Hier zijn we meer van de gezelligheid en opruimen als dat een keer moet. Laatst maakte ik samen met vrienden sushi. Het was de Nederlandse gezelligheid gecombineerd met de Japanse perfectie en schoonheid. Ik dacht nog: ‘De Japanner zou me nu eens moeten zien’.

Marie Kondo ademt dus alles wat Japan heeft, maar dan voor het opruimen. Ze oogt geduldig, kalm en geeft jou patronen en regels die jij thuis kunt doorvoeren. Voor ons Nederlanders is dat nieuw, soms raar, maar wel fascinerend. En ook dat is het succes van Marie Kondo.

Over raar gesproken. Marie gaat soms wat ver. De spullen die haar plezier geven worden door haar persoonlijke bedankt. Ook fascinerend.

Rigoureus opruimen is de weg

Opruimen en organiseren volgens de Marie Kondo methode, hoe doe je dat nou? De eerste stap is rigoureus opruimen. Eerst kijken wat je écht gebruikt, wat waarde toevoegt en waar je blij van wordt: ‘Does it spark joy?’

Konmari stijl betekent niet beginnen op één plek maar met één categorie. Dit is de juiste volgorde: kleding, boeken, papier, overige (komono) en als laatste spullen met emotionele waarde.

Begin dus eerst met kleding en gooi alles op één hoop. Pak het één voor één op (doe het niet even snel maar met aandacht) en vraag jezelf af bij elk kledingstuk: ‘Does this spark joy?’ ‘Word ik hier blij van?’ Ja? Op de ene stapel. Nee? Op de andere stapel.

Vervolgens ga je alles wat geen ‘joy’ geeft verkopen of weggeven. Pas zodra je klaar bent met de categorie kleding ga je naar de volgende categorie: in dit geval boeken. Rigoureus opruimen en tot de essentie komen wat betreft spullen is een flink avontuur. En pas als je dat level hebt gehaald ga je beginnen aan het organiseren van je spullen. Want kom op, we gaan niet dat organiseren wat we eigenlijk niet willen hebben.

We willen tot de essentie komen. Iets wat ons niet is geleerd, zegt ook Hermance Hora Siccama, onze Nederlandse Marie Kondo:

“Door onze consumentenmaatschappij is het een gewoonte of tijdsbesteding geworden om te winkelen, te kopen zonder dat we ooit hebben geleerd of gerealiseerd dat dit ons is aangeleerd. Hierbij komt ook nog dat we daarnaast nooit hebben geleerd om tussendoor ook weer spullen weg te doen. Ons soms af te vragen waarom we eigenlijk dingen kopen die we niet nodig hebben”.

1. Organiseren wat er overblijft

Na het opruimen komt pas organiseren. Volgens Konmari-stijl betekent dat nooit meer iets kwijtraken, je ruimtes opgeruimd houden en alles snel terug kunnen vinden. Klinkt goed? Let’s go!

2. Maak een gewoonte van opruimen na gebruik

‘Wash your bowl’, na het eten alles gelijk opruimen en alles gaat in de vaatwasser. De keuken is gelijk weer strak. Als je dit traint wordt dit een gewoonte die helemaal niet veel tijd kost en gelijk weer zorgt voor een opgeruimde ruimte.

Het is belangrijk dat je van opruimen een gewoonte maakt. Zet ’s ochtends de wekker 10 minuten eerder en ruim alle losse onderdelen in je huis op. — Hermance Hora Siccama

3. Leg alles terug op de juiste vaste plek

We hebben een plek in huis waar spullen liggen die we geregeld gebruiken zoals een e-dentifier, een nagelknipper, tandenstokers enzovoorts. Na gebruik leggen we het ook weer terug op die plek, zodat we het allebei makkelijk weer terug kunnen vinden.

4. Maak geen gewoonte van ruimtes willen vullen

Ruimtes vullen. Dozen vullen. Kastjes vol krijgen. Waarom? De witte ruimtes zijn juist zo mooi. Denk aan de witte ruimtes in de agenda. De witte ruimtes die tijd maken om je af te vragen: ‘Waar heb ik vandaag zin in?’. De witte ruimte waar jij met jezelf bent en tot jezelf komt.

Minimalisme is voor mij dat belangrijk maken wat er écht belangrijk is en alles verwijderen wat daar niet bij helpt. Niet zo min mogelijk spullen hebben, maar je leven inrichten met het optimale. En als je minder hebt, dan heb je het optimale snel gevonden.

Naar 99 spullen

Ik wil jullie meenemen in mijn laatste fase van het minimaliseren. De laatste en moeilijkste fase. In deze laatste fase hielp Marie Kondo en haar boek ‘Opgeruimd' mij om weer nieuwe dingen weg te doen en tot nieuwe inzichten te komen. Inzichten die ik graag met je deel.

Het eerste wat ik meteen mooi en herkenbaar vond aan de methode van Marie Kondo is dat ze adviseert om gelijk heel rigoureus en per categorie op te ruimen. Eerst begin je met kleding, dan boeken, dan overige items en als laatste je sentimentele items:

Dit is de beste volgorde: kleding, boeken, papier, overige spullen (komono) en als laatste, spullen met emotionele waarde.

Liefde en plezier voor iets is voor Marie Kondo heel belangrijk en het voelen van de spullen en jezelf afvragen of er een vonkje vreugde bij jezelf ontstaat vind ik een krachtige graadmeter. Dit stuk uit het boek heeft me de kracht gegeven om mijn liefdesbrieven van vroeger weg te doen.

“Gooi al die brieven weg die je jaren geleden van een vriend of vriendin hebt gekregen. De taak van die brief is bij ontvangst al volbracht. Degene die hem geschreven heeft, weet inmiddels niet eens meer wat hij of zij heeft geschreven of dat die brief überhaupt bestaat. En wat betreft accessoires die je ooit cadeau kreeg: die houd je alleen als je er oprecht blij van wordt en niet omdat je een vroeger vriendje maar niet kunt vergeten; dan kun je het beter wegdoen.”

Daar sprak Marie Kondo me direct aan. Tijd om per liefdesbrief te voelen of het iets met me doet. Zo niet, dan is er een prullenbak. Bijna alle brieven en kaarten gaven mij geen ‘pure joy’ meer. De brieven waren de waarde kwijtgeraakt door de tijd. Dus besloot ik deze brieven te zien als Snaps op Snapchat of Stories op Instagram. Dit zijn beelden of video’s die 24 uur lang beschikbaar blijven en dan verdwijnen.

Ik begon met het inscannen van al mijn brieven en kaarten en zette deze bestanden in een map op mijn computer: EMO.

Uiteindelijk bleven er 5 spullen over:

1. Een album van mijn overleden tante met foto’s van de Efteling
2. Het toegangskaartje van het concert van Michael Jackson in 1992
3. Een map met diploma’s en onderscheidingen
4. Een voorleesboek
5. Mijn knuffel

Het album van mijn overleden tante heeft een speciale plek in ons huis. Het ligt op een plek waar je het kan openslaan. Het kaartje van het concert van Michael Jackson heb ik ingelijst en opgehangen. Het was één van de mooiste momenten uit mijn jeugd om daar bij te zijn en daar wil ik elke dag aan herinnerd worden.

Al mijn diploma’s en onderscheidingen liggen in een la. Het geeft een aantal belangrijke prestaties weer, maar die hoef ik niet per se tentoon te spreiden aan anderen. Het voorleesboek ligt in huis te wachten op … een toekomstig kindje waar ik het aan mag voorlezen samen met mijn knuffel. Want een paar spullen moet je gewoon doorgeven aan het nageslacht.

De rest van mijn spullen met emotionele waarde heb ik ingescand en zij staan netjes als bestanden op mijn computer. Dit om de herinneringen te triggeren als ik dat wil.

Tot slot vond ik dit inzicht ook prachtig en krachtig. Als spullen moeilijk zijn om weg te doen is dat vaak een hang naar het verleden, een angst voor de toekomst of een combinatie van beide. Dit zie je vaak ook terug in je persoonlijkheid.

“Vind ik dit moeilijk om weg te doen omdat ik me vastklamp aan het verleden of uit angst voor de toekomst? Vraag jezelf dit af bij elk ‘moeilijk’ item. Hierdoor ga je een patroon zien in je bezittingen, een patroon dat in een van de drie volgende categorieën valt: vastklampen aan het verleden, de hang naar stabiliteit in de toekomst of een combinatie van beide. Het is belangrijk dat je dit patroon begrijpt, want het is een uiting van de waarden waardoor je je in het leven laat leiden. De vraag naar wat je wilt houden, is dus eigenlijk een vraag naar hoe je je leven vanaf nu wilt leiden. Het vastklampen aan het verleden en de angst met betrekking tot de toekomst maken niet alleen uit wat je bezit, maar vertegenwoordigen ook de criteria die je hanteert bij het maken van keuzes in alle aspecten van je leven, inclusief je relaties met mensen en je werk”.

Bedankt Marie. Door jou kwam ik weer dichterbij de 99.

Dit artikel bevat affiliate links. Wanneer je iets koopt via zo'n link krijgen wij daar een commissie van. Een directe manier om ons te supporten en de website up-to-date te houden #onlybuyitwhenyouneedit. Onze website draait op 100% hernieuwbare energie via mijn.host. Om ons website verkeer in te zien maken we gebruik van Fathom Analytics, die jouw privacy respecteert en geen cookies gebruikt.

Onze zoektocht naar persoonlijke groei, minimalisme en duurzaamheid. Jouw guide naar een bewust en duurzaam leven. Join Claire's conscious curated newsletter.